بازخوانی نظریه مراقبت از منظر نظریه عدالت رالز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دینپژوهی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

2 دانشیار گروه ادیان و عرفان، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

این مقاله پس از توصیف ماهیت اخلاقِ مراقبت و تحلیل کارایی ممتازش در مقایسه با نظریه‌های پیشین در حوزه اخلاق، بحث انتقادی خود را درباره دشواری‌های پیش‌ روی این نوع از اخلاق مطرح می‌کند. نتیجه حاصل از این بحث و ملاحظه انتقادی این است که اخلاق مراقبت ابتدائاً بر اساس دیدگاه موقعیت‌محور و در برابر نظریه‌های مبتنی بر عدالت طرح‌ریزی شده است، بدین معنا که در نظریه مراقبت نوعی خصوصی‌سازی اخلاق در مقایسه با عدالت عمومی وجود دارد. البته نقطه بحث‌انگیز اخلاق مراقبت در توسعه بی‌رویه حوزه رفتار (از اخلاق‌مداری شخصی، ارفاقی، و شفقت‌محور) به حوزه عدالت اجتماعی، مبادلاتی و محاسبه‌محور است. بنابراین، با بهره‌گیری از تلاش‌های رالز در نظریه عدالت، و نیز امتداد آن در لیبرالیسم سیاسی، به نظر می‌رسد می‌توان نظریه مراقبت را متمّم نظریه‌های عدالت‌محور، متأخر از این نظریات و در واقع برای تفکیک و تمایز حداکثری میان‌ حقوق و اخلاق دانست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rereading the Theory of Care from the Perspective of Rawls' Theory of Justice

نویسندگان [English]

  • Ali Abdi 1
  • Mohammad Mahdi Alimardi 2
1 PhD Student in Religious Studies, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
2 Associate Professor, Department of Religions and Mysticism, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

Describing the nature of care ethics and analyzing its superior performance compared to previous theories in the field of ethics, this article raises a critical discussion about the difficulties faced by this type of ethics. The result of the discussion and critical consideration is that the care ethics is initially designed based on a situation-oriented perspective and against theories based on justice, that is, in the theory of care there is a kind of privatization of ethics compared to general justice. Of course, the controversial point of care ethics is in the uncontrolled development of the field of behavior (from personal, lenient, and compassion-oriented ethics) to the field of social justice, exchange, and calculation. Therefore, using Rawls' efforts in the theory of justice, as well as its extension to political liberalism, it seems that the theory of care can be considered as a complement to justice-oriented theories, later than these theories, and also as the criterion for maximum separation between law and ethics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Care Ethics
  • Privacy
  • Public Sphere
  • Virtue
  • Theory of Justice
اسلامی، سید حسن (۱۳۸۷). «جنسیت و اخلاق مراقبت»، در: مطالعات راهبردی زنان، ش۴۲، ص۷-۴۲.
بوردیو، پیر (۱۳۸۰). نظریه کنش؛ دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ترجمه: مرتضی مردیها، تهران: نقش و نگار.
پاتنم، هیلاری (۱۳۹۶). اخلاق بدون هستی‌شناسی، ترجمه: مسعود علیا، تهران: صراط.
رالز، جان (۱۳۹۴). عدالت به مثابه انصاف، ترجمه: عرفان ثابتی، تهران: ققنوس.
رالز، جان (۱۳۹۶). نظریه عدالت، ترجمه: مرتضی نوری، تهران: مرکز.
رالز، جان (۱۳۹۷). لیبرالیسم سیاسی، ترجمه: موسی اکرمی، تهران: ثالث.
رورتی، ریچارد (۱۳۹۳). فلسفه و آینه طبیعت، ترجمه: مرتضی نوری، تهران: مرکز.
سمسار خیابانیان، فتانه؛ و دیگران (۱۳۹۶). «تأملی بر اخلاق مراقبت در مکتب تربیتی سعدی»، در: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، ش32، ص۵۱-۹۴.
سندل، مایکل (۱۳۹۷ الف). اخلاق در سیاست، ترجمه: افشین خاکباز، تهران: نشر نو.
سندل، مایکل (۱۳۹۷ ب). عدالت؛ کار درست کدام است؟، ترجمه: حسن افشار، تهران: مرکز.
سندل، مایکل (۱۳۹۷ ج). لیبرالیسم و محدودیت‌های عدالت، ترجمه: حسن افشار، تهران: مرکز.
شاقول، یوسف؛ نوری‌زاده، اکرم (۱۳۹۷). جان راولز از نگاه مایکل سندل، قم: دانشگاه مفید.
شجاعیان، محمد (۱۳۹۵). «طرح و نقد «خود» لیبرال: بازسازی انتقادات سندل بر رالز»، در: روش‌شناسی علوم انسانی، ش۸۶، ص۱۵۹-۱۷۴.
کانت، ایمانوئل (۱۳۹۴ الف). بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق، ترجمه: حمید عنایت و علی قیصری، تهران: خوارزمی.
کانت، ایمانوئل (۱۳۹۴ ب). دین در محدوده عقل تنها، ترجمه: منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران: نقش و نگار.
کانت، ایمانوئل (۱۳۹۵ الف). فلسفه حقوق، ترجمه: منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران: نقش و نگار.
کانت، ایمانوئل (۱۳۹۵ ب). نقد عقل عملی، ترجمه: ان‌شاء‌الله رحمتی، تهران: سوفیا.
گلاور، جاناتان (۱۳۹۲). انسانیت؛ تاریخ اخلاقی سده بیستم، ترجمه: افشین خاکباز، تهران: آگه.
لاک، جان (۱۳۹۲). دو رساله حکومت، ترجمه: فرشاد شریعت، تهران: نگاه معاصر.
مک‌اینتایر، السدیر (۱۳۹۲). سه تقریر رقیب در پژوهش‌های اخلاقی، ترجمه: حمید شهریاری، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
میل، جان استوارت (۱۳۹۷). فایده‌گرایی، ترجمه: مرتضی مردیها، تهران: نی.
نصر اصفهانی، مریم (۱۳۹۹). پروای دیگران؛ درآمدی بر فلسفه اخلاق مراقبت، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نوزیک، رابرت (۱۳۹۶). بی‌دولتی، دولت، آرمان‌شهر، ترجمه: محسن رنجبر، تهران: مرکز.
نیگل، تامس (۱۳۹۹). برابری و جانبداری، ترجمه: جواد حیدری، تهران: نشر نو.
ویتگنشتاین، لودویگ (۱۳۹۲). درباره اخلاق و دین، تدوین و ترجمه: مالک حسینی و بابک عباسی، تهران: هرمس.
هابز، توماس (۱۳۸۹). لویاتان، ترجمه: حسین بشیریه، تهران: نی.
هیوم، دیوید (۱۳۹۵). کاوش در مبانی اخلاق، ترجمه: مرتضی مردیها، تهران: مینوی خرد.
Baggini, Julian; Fosl, Peter S. (2007). The Philosopher's Toolkit, Oxford: Blackwell Publishing.
Curzer, Howard J. (1999). Ethical Theory and Moral Problems, Belmont: Wadsworth Publishing Company.
Gilligan, Carol (1982). In a Different Voice: Psychological Theory and Women’s Development, Cambridge, Mass: Harvard University Press.
Rawls, John (2000). Lectures on History of Moral Philosophy, Edited by Barbara Herman, Harvard University Press.