الاهیات اعتراض در ادبیات رمانتیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه دین‌پژوهی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران.

چکیده

جایگاه دین در میان نویسندگان رمانتیک همواره محل بحث بوده است. گروهی از محققان، دوران رمانتیک را آغاز عرفی‌شدن مفاهیم دینی می‌دانستند، در حالی که گروه دیگر، به‌ویژه محققان تاریخ‌گروی نو، ادبیات رمانتیک را با بحث‌های دینی در فضای عمومی مرتبط می‌دانستند. اما غیر از این پاسخ‌های تاریخی، پاسخ‌های فلسفی نیز به این مسئله داده شد. در میان پاسخ‌های فلسفی گفته می‌شود الاهیات نویسندگان رمانتیک بسیار مشابه با چیزی است که در برخی از الاهیات‌های غیرکلاسیک، از جمله الاهیات پسامدرن، گفته می‌شود. در این مقاله با بررسی تاریخ مقایسه‌ای فلسفه می‌کوشم نشان دهم که نمونه‌های اعتراض به خدا در ادبیات رمانتیک، به‌ویژه همراه با ساخت قهرمان‌های فاوستی‌پرومته‌ای در آثار یوهان ولفگانگ گوته، مری شلی، پرسی بیش شلی و لرد بایرون، آن را به الاهیات اعتراض نزدیک می‌کند. آنچه در قرن بیستم به الاهیات اعتراض مشهور شد، برخاسته از تئودیسه اعتراض به مسئله شر است. بر مبنای این تئودیسه خدای قادر مطلق لزوماً خیر نیست، اما پس از اعتراض انسان ممکن است خیر خود را آشکار کند. البته شاعران رمانتیک احتمالاً نه نظام الاهیاتی یکسان و منسجمی داشتند و نه هدفشان از اعتراض به خدا یکسان بود. اما مفهوم «اعتراض به خدا» در آثارشان به آنچه الاهی‌دانان پساهولوکاستی می‌گفتند، نزدیک است. در پایان مقاله اشاره خواهم کرد که چه عناصری در فلسفه رمانتیک آن را برای اعتراض به خدا مهیا می‌کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Theology of Protest in Romantic Literature

نویسنده [English]

  • Fatemeh Tofighi
Assistant Professor, Department of Theology, University of Religions and Denominations, Qom, Iran,
چکیده [English]

The role of religion in Romantic philosophy has always been a matter of debate. While some scholars consider the Romantic era to be the beginning of secularization of religious concepts, others, especially those belonging to New Historicism, associated Romantic literature with religious debates in the public sphere. But in addition to these historical answers, philosophical answers were also given to this question. Among the philosophical answers, it is stated that the theology of Romantic writers is very similar to what is said in some non-classical theologies, including postmodern theology. In this article, by examining the comparative history of philosophy, I seek to show that examples of protest to God in Romantic literature, especially with the construction of Faust-Promethean heroes in the works of J.W. Goethe, M. Shelley, P. B. Shelley, and Lord Byron, resemble protest theology. What became known as the theology of protest in the twentieth century results from the theodicy of protesting against evil. According to this theodicy, the Almighty God is not necessarily good, but He may manifest His goodness after man's protest. Although Romantic poets probably did not have the same and coherent theological system, nor did they have the same goal of protesting to God, the concept of "protest to God" in their works is similar to what post-Holocaust theologians called. At the end of this paper I will mention that what elements in Romantic philosophy prepared it to protest to God.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Protestant Theology
  • Theodicy
  • Romantic Literature
  • Faust
  • Prometheus
  • Secularization

مراجع

کتاب مقدس، ترجمه ایلام.
برلین، آیزیا (1385). ریشه‌های رمانتیسم، ترجمه: عبدالله کوثری، تهران: ماهی.
پورمحمدی، نعیمه (1392). «دو تئودیسه بدیع در کتاب ایوب»، در: هفت‌آسمان، ش59،
ص143-162.
شلی، مری (1386). فرانکنشتاین، ترجمه: محسن سلیمانی، تهران: قدیانی.
فصیحی رامندی، میثم (1394). تحلیل و نقد تئودیسه اعتراض در پاسخ به مسئله شر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دین‌شناسی، استاد راهنما: نعیمه پورمحمدی، استاد مشاور: فاطمه توفیقی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
گوته، یوهان ولفگانگ فون (1363). فاوست، ترجمه: اسدالله مبشری، تهران: آگاه.
Abrams, M. H (1971). Natural Supernaturalism: Tradition and Revolution in Romantic Literature, New York: W.W. Norton & Company.
Bloom, Harold (ed.) (2007). Mary Shelley's Frankenstein, New York: Chelsea House.
Blumenthal, David (1993). Facing the Abusing God: A Theology of Protest, Louisville: Westminster/John Knox Press.
Bradley, Arthur (2006). "'Until Death Tramples it to Fragments': Percy Bysshe Shelley after Postmodern Theology," In: Gabin Hopps & Jane Stabler (eds.), Romanticism and Religion from William Cowper to Wallace Stevens, Hampshire: Ashgate, pp. 191-206.
Byron, John Gordon (2006). Manfred, in: Norton Anthology of English Literature, Edited by Stephen Greenblatt & M. H. Abrams, 8th edition, London & New York: W. W. Norton & Company, Vol. II, pp. 635-668.
Byron, John Gordon (2017). "Prometheus," In: Poetry Foundation, www.poetryfoundation.org/poems/43843/prometheus-56d222b61d799.
Canuel, Mark (2004). Religion, Toleration, and British Writing 1790-1830, Cambridge: Cambridge University Press.
Coleridge, S. T.; Wordsworth, W. (2004). Lyrical Ballads, Edited by John Blades, New York: Palgrave Macmillan.
Goethe, Johann Wolfgang von (2015). Gesammelte Werke: Die Gedichte, Köln: Anacoda.
 Kermani, Navid (2011). . The Terror of God: Attar, Job, and the Metaphysical Revolt, Translated by Wieland Hoban, Cambridge: Polity Press.
Nemoianu, Virgil (2005). "Sacrality and Aesthetics in the Early Nineteenth Century," in: A Companion to European Romanticism, edited by Michael Ferber, Oxford: Blackwell, pp. 393-341.
Priestman, Martin (2004). Romantic Atheism: Poetry and Freethought, 1780-1830, Cambridge: Cambridge University Press.
Ryan, Robert M. (1997). The Romantic Reformation: Religious Politics in English Literature, Cambridge: Cambridge University Press.
Shelly, Percy Byssh (2006). Prometheus Unbound, In: Norton Anthology of English Literature, Edited by Stephen Greenblatt & M. H. Abrams, 8th edition, London & New York: W. W. Norton & Company, Vol. II, pp. 775-814.
Stauffer, Andrew (2005). Anger, Revolution, and Romanticism, Cambridge: Cambridge University Press.
Tomko, Michael (2012). "Religion," In: A Handbook of Romanticism Studies, edited by Joel Faflak & Julia M. Wright, Oxford: Blackwell Publishing, pp. 339-356.
الهیات و فلسفه معاصر
دوره 1، شماره 2
اسفند 1400
صفحه 5-36

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار